Dương Hòa là vùng đất có địa thế hiểm trở, đầu dựa vào dãy Trường Sơn hùng vĩ, phía cuối là hợp lưu hai nhánh Tả Trạch và Hữu Trạch của dòng sông Hương. Khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của Nhân dân ta đang ở vào giai đoạn quyết định, nhận thấy Dương Hòa là địa bàn có vị trí chiến lược, điều kiện địa hình, cư dân, truyền thống lịch sử, xã hội thuận lợi cho hoạt động xây dựng và bảo vệ chiến khu cách mạng ở Thừa Thiên Huế. Các đồng chí lãnh đạo Đảng bộ tỉnh đã quyết định chuyển các cơ quan từ chiến khu Hòa Mỹ (xã Phong Mỹ, huyện Phong Điền) vào căn cứ Dương Hòa. Chiến khu Dương Hòa được thành lập và trở thành nơi đứng chân an toàn cho các cơ quan lãnh đạo, chỉ huy và lực lượng vũ trang; cung cấp nguồn lực to lớn về sức người, sức của cho cuộc kháng chiến; đồng thời làm bàn đạp xuất phát của các lực lượng vũ trang để tiến công tiêu diệt địch về thành phố Huế.
Với vai trò, vị trí, ý nghĩa và những giá trị lịch sử của chiến khu Dương Hòa trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Trong thời gian qua, được sự quan tâm của lãnh đạo Tỉnh và chính quyền địa phương các cấp, công tác nghiên cứu, khảo sát lập hồ sơ di tích và các địa điểm di tích tại chiến khu Dương Hòa được triển khai khá đồng bộ, hiệu quả. Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế đã ban hành quyết định công nhận Địa điểm Chợ Kháng chiến (2010); Địa điểm chiến khu Dương Hòa (2016) là di tích lịch sử cách mạng cấp Tỉnh. Thủ tướng Chính phủ ra quyết định công nhận Dương Hòa là xã An toàn khu (2017). Do đó, việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử, truyền thống cách mạng gắn liền với chiến khu Dương Hòa là việc làm cần thiết, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta.
Dâng hoa, dâng hương tại Bia chiến tích Dương Hòa
Chiến khu Dương Hòa là một minh chứng lịch sử về việc vận dụng sáng tạo đường lối kháng chiến của Đảng ta trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, nơi ghi dấu sức mạnh, ý chí quyết tâm, tinh thần quả cảm của quân và dân Thừa Thiên Huế trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Dương Hòa có một vị trí chiến lược quan trọng, với đầy đủ yếu tố tự nhiên đáp ứng được yêu cầu xây dựng Chiến khu, phục vụ kháng chiến lâu dài. Chiến khu Dương Hòa là nơi đóng quân của các cơ quan đầu não của tỉnh Thừa Thiên Huế, là mặt trận phía Nam của chiến trường Trị-Thiên-Huế trong 2 cuộc kháng chiến.Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đây còn là nơi dừng chân của nhiều đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước. Lịch sử của Chiến khu Dương Hòa là lịch sử của những chiến công hiển hách, gắn liền với lịch sử truyền thống hào hùng của Đảng bộ, quân và dân Thừa Thiên Huế.
Triển lãm chuyên đề: “Chiến khu Dương Hòa- Mãi mãi niềm tự hào” gồm 3 chủ đề chính: Chủ đề 1: Căn cứ địa cách mạng trong cả nước; Chủ đề 2: Chiến khu Dương Hòa – Mãi mãi niềm tự hào; Chủ đề 3: Chiến khu Dương Hòa – Tự hào truyền thống, vững bước tương lai.
Triển lãm được thực hiện với hơn 100 hình ảnh tư liệu và gần 100 hiện vật quý, tiêu biểu. Mỗi hình ảnh, hiện vật đều gắn liền với một câu chuyện lịch sử, giúp người xem hiểu thêm về cuộc sống khó khăn, gian khổ, hy sinh của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc; thể hiện sự sáng tạo, tinh thần lạc quan, tình yêu quê hương đất nước, tình đồng chí, đồng đội... Triển lãm chuyên đề: “Chiến khu Dương Hòa- Mãi mãi niềm tự hào” diễn ra từ ngày 18/5 đến 19/5/2023 tại trường Tiểu học – THCS Dương Hòa, xã Dương Hòa, thị xã Hương Thủy.
Tham quan không gian trưng bày hình ảnh và hiện vật tại triển lãm
Cũng trong dịp này, chiều ngày 18/5, Hội thi tìm hiểu: “Viết tiếp trang sử hào hùng” được tổ chức cho các em học sinh 5 trường THCS trên địa bàn thị xã Hương Thủy, gồm các trường: THCS Dương Hòa, THCS Thủy Phương, THCS Thủy Dương, THCS Thủy Châu, THCS Thủy Thanh.
Hội thi trải qua 4 phần: Khởi động, vượt chướng ngại vật, tăng tốc, hùng biện. Nội dung của Hội thị tập trung giới thiệu về những sự kiện, nhân vật lịch sử tiêu biểu trong tiến trình lịch sử của đất nước Việt Nam nói chung và tỉnh Thừa Thiên huế nói riêng; Đặc biệt là những sự kiện, những di tích, những nhân vật lịch sử gắn liền với Chiến khu Dương Hòa và quê hương Hương Thủy thân yêu.
Thông qua các hoạt động này, hy vọng sẽ giúp cho người xem, đặc biệt là các em học sinh ôn lại lịch sử, truyền thống đấu tranh cách mạng vẻ vang, những chiến công oanh liệt của nhân dân ta trong công cuộc dựng nước và giữ nước vĩ đại của lịch sử Việt Nam. Đồng thời, đây là việc làm thiết thực nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị di tích lịch sử văn hóa, cách mạng góp phần vào việc giáo dục tinh thần yêu nước cho các thế hệ trẻ trong đó học sinh phổ thông, là đối tượng được quan tâm hàng đầu. Từ đó, giúp các em thêm tự hào về truyền thống đấu tranh bất khuất của dân tộc và ý thức phấn đấu vươn lên trong học tập để xứng đáng với truyền thống yêu nước, đấu tranh bảo vệ Tổ quốc của bao thế hệ đi trước.
Một số hình ảnh tại triển lãm: