1.Về vị trí thửa đất, nguồn gốc, quá trình canh tác, sửa dụng:
1.1.Ví trí thửa đất
-Thửa đất tranh chấp nói trên là thửa đất số 35, tờ bản đồ số 20, tọa lạc tại thôn Trằm Ngang, xã Quảng Thái. Căn cứ sổ mục kê ruộng đất, thể hiện là đất Bạch sa.
Căn cứ bản đồ 2008, thể hiện là đất BHK, do ông Văn Cho canh tác, sử dụng. Theo bản đồ 299, thể hiện là đất Bạch sa do UBND xã quản lý.
1.2.Về nguồn gốc thửa đất:
- Căn cứ biên bản cuộc họp dân thôn Trằm Ngang ngày 07 tháng 9 năm 2020, về việc lấy ý kiến xác minh nguồn gốc của thửa đất nói trên, đại đa số người dân đều có ý kiến về nguồn gốc đất trước đây là do ông Văn Đạt( bố của ông Văn Cho) sử dụng làm nhà ở và trồng cây, sau đó ông Văn Cho tiếp tục trồng cây lâu năm đến nay. Đồng thời, căn cứ giấy xác nhận của những người dân lớn tuổi đang cư trú tại thôn Trằm Ngang thì thửa đất trên trước đây, từ năm ….ông Văn Đạt( bố của ông Văn Cho) sử dụng làm nhà ở và trồng cây, sau đó ông Văn Cho tiếp tục trồng cây lâu năm đến nay.
( Có biên bản họp dân của thôn Trằm Ngang và giấy xác nhận của những người dân lớn tuổi kèm theo)
- Căn cứ biên bản làm việc, xác minh do Phòng TNMT huyện lập ngày 05/8/2020 , thì thửa đất nói trên là do ông Văn Đạt( bố ông Văn Cho) mua của bố ông Văn Điệt vào năm 1952 với giá trị 4 lương lúa( 240 kg). Cha mẹ ông Cho xây dựng nhà ở từ đó, nhưng sau đó do chiến tranh tàn phá đến năm 1975 đã tháo dỡ móng nhà cũ, sau đó cha ông Cho và ông Cho tiếp tục trồng cây lâu năm(dương, tràm), đã khai thác 3 lần( 1 lần dương, 02 lần tràm mà ông Điệt không ý kiến gì. Hiện nay ông Cho vẫn đang trồng cây tràm.
( Có biên bản kèm theo)
2. Về quá trình tiếp nhận đơn, tổ chức hòa giải và giải quyết đơn tại xã:
-Ngày 18/10/2018, UBND xã đã tiếp nhận đơn trình của ông Văn Cho nội dung đơn đề nghị giải quyết tranh chấp đất vườn giữa ông Văn Cho và ông Văn Điệt. Ngày 12 /12/2018 UBND xã đã gửi gấy mời các thành phần có liên quan để giải quyết nhưng ông Văn Điệt vắng mặt không đủ điều kiện để giải quyết.
Ngày 28/12/2018 UBND xã đã thành lập ban hòa giải, tổ chức hòa giải tranh chấp giữ ông Văn Cho và ông Văn Điệt theo đơn trình của ông Văn Cho nhưng buổi hòa giải không thành, UBND xã đã hướng dẫn ông Văn Cho gửi đơn đến tòa án nhân dân huyện giải quyết theo quy định.
-Đến ngày 31/12/2019, ông Văn Cho làm đơn xin xác nhận quyền sử dụng đất canh tác đồng thời làm đơn kiến nghị TAND huyện giải quyết.
- Ngày 23/7/2020 UBND huyện có công văn số 998/ UBND về việc tham mưu cung cấp chứng cứ cho tòa án nhân dân huyện. Thực hiện công văn trên Ngày 23/7/2020 UBND xã đã phối hợp với Phòng TN-MT và Chi nhánh VP ĐKĐĐ huyện tiến hành lập biên bản kiểm tra thực địa và căn cứ các hồ hờ lưu trữ tại xã và chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai đã có biên bản cụ thể báo cáo UBND huyện và Tòa án nhân dân huyện. Ngày 07/9/2020 UBND xã chỉ đạo Ban điều hành thôn tiến hành họp thôn lấy ý kiến khu dân cư về nguồn gốc sử dụng đất,đại đa số người dân đều có ý kiến về nguồn gốc đất trước đây là do ông Văn Đạt ( bố của ông Văn Cho) sử dụng làm nhà ở và trồng cây .
-Ngày 14 /9/2020 UBND xã đã có báo cáo số 147/BC-UBND về việc thẩm tra nguồng gốc và hiện trạng sử dụng đất của thửa đất số 35, tờ bản đồ số 20.
( Có các biên bản làm việc và báo cáo kèm theo)
-Tuy nhiên sau khi nộp đơn lên TAND huyện và được TAND vận đông rút đơn để tự thỏa thuận giữa hai gia đình nên ông Văn Cho đã rút lại đơn và tự thỏa thuận giữa hai gia đình nhưng ông Văn Điệt không đồng ý .
-Ngày 15 tháng 10 năm 2021 ông Văn Cho tiếp tục làm đơn trình nội dung liên quan đến thửa đất số: 35, tờ bản đồ số 20, diện tích 834. Tọa lạc tại thôn Trằm Ngang, xã Quảng Thái, huyện Quảng Điền. Ông Cho trình bày đất của cha mẹ để lại nhưng ông Văn Điệt cố ý tranh chấp gây khó khăn nên viết đơn xin xác nhận việc canh tác
-Ngày 22 /10/2021 UBND xã đã tiến hành làm việc hòa giải giữa hai gia đình. Tại buổi hòa giải, ông Văn Điệt, vợ và con đề nghị: Sau khi đo đạc đủ diện tích 1.500 m2 trong giấy chứng nhận QSD đất đã được cấp của ông Văn Điệt, diện tích còn lại, gia đình ông Điệt đề nghị cắt dọc, mỗi bên 1 nữa diện tích, trong đó, ông Cho giáp với ranh giới ông Trần Thanh Tâm, ông Điệt giáp với ranh giới ông Trần Vũ. Ông Văn Cho đã thống nhất theo đề xuất của ông Văn Điệt. Phần cây cối trên đất, thống nhất giao cho ông Văn Cho chủ động cưa hạ, giải phóng mặt bằng trước ngày 01/11/2021 để đo đạc, cắm cọc phân chia.( Có biên bản làm việc kèm theo) Tuy nhiên, đến ngày 02/11/2021, UBND xã chỉ đạo Công chức địa chính trực tiếp phối hợp với 02 hộ gia đình để tiến hành đo đạc để cắm mốc thì ông Văn Điệt cản trở không cho cắm mốc, không đồng ý với nội dung biên bản nói trên.
-Theo đề nghị của ông Văn Cho, ngày 13/11/2021, Hội đồng hòa giải của xã tiếp tục trực tiếp đến tại thửa đất nói trên để hòa giải tranh chấp. Tại buổi hòa giải, vợ và con ông Văn Điệt đã đề nghị: diện tích đất của gia đình ông Văn Điệt được tính từ giáp phía trên chuồng bò trở xuống. Phần còn lại, từ chuồng bò trở lên đường bê tông, gia đình ông Điệt đề nghị cắt dọc, phần ông Cho chiều ngang 14m, giáp với ranh giới ông Trần Thanh Tâm, phần của ông Điệt với 15m ngang giáp với ranh giới ông Trần Vũ. Ông Văn Cho đã thống nhất theo đề xuất của gia đình ông Văn Điệt. Tuy vậy, ông Văn Điệt không chấp nhận với ý kiến đề xuất của vợ, con và của Hội đồng hòa giải, Đồng thời ông Văn Điệt đề xuất, đây là việc liên quan đến anh em trong gia đình, nên đề nghị Hội đồng hòa giải để am em trong anh tam họp lại để bàn bạc và có ý kiến trả lời ngày 30/11/2021. Đề xuất trên của ông Văn Điệt cũng được ông Văn Cho đồng ý.
-Thể theo nguyện vọng của ông Văn Điệt, UBND xã đã ban hành công văn số 199/UBND, ngày 27/11/2021 gửi đến ông Văn Đức Minh- Trưởng anh tam về việc đề nghị tổ chức họp anh tam để hòa giải, giải quyết quyền lợi của 02 bên trước ngày 30/11/2021. Tại biên bản cuộc họp anh tam họ Văn do ông Văn Đức Minh làm trưởng anh tam ngày 04/12/2021 đã thể hiện. Phần từ chuồng bò trở lên, 02 bên thống nhất để lại diện tích 1,5m theo chiều dọc, giáp với ông Trần Đình Vũ để làm lối đi, phần còn lại phân chia đều cho 02 gia đình(theo chiều dọc từ đường bê tông xuống) theo kích thước cụ thể( Có biên bản kèm theo). Đồng thời các bên đã thống nhất cắm cọ bê tông. Trong đó, cả vợ chống ông Văn Cho cùng với các thành viên trong anh tam cùng đào hố cắm mốc. Riêng ông Văn Điệt đồng ý cắm mốc nhưng không kí vào biên bản và có ý sẽ không ký biên bản xác nhận giáp ranh để ông Văn Cho lập thủ tục cấp giấy chứng nhận QSD đất, vì vậy ông Văn Cho cũng không kí vào biên bản họp anh tam.
-Tuy vậy, nhưng đến tối cùng ngày thì ông Văn Cho yêu cầu hủy biên bản họp gia đình vì lý do ông Văn Điệt nói sẽ không ký để ông Cho không ký biên bản xác nhận giáp ranh để ông Văn Cho lập thủ tục cấp giấy chứng nhận QSD đất. Đến sáng ngày 05/12/2021, ông Văn Cho đã đào nhổ bỏ các cọc bê tông đã được cắm theo thống nhất cuộc họp của anh tam họ Văn.
( có biên bản họp anh tam họ Văn kèm theo)
-Trước sự việc ông Văn Cho đã tự ý đào bỏ cọc bê tông theo thống nhất cuộc họp, ngày 05/12/2021, anh tam họ Văn đã có Tờ trình về việc báo cáo sự việc, đồng thời xác định, các thành viên trong gia đình đã cố gắng hết sức để hòa giải, giải quyết tranh chấp. Tuy vậy, không giải quyết được, đề nghị giải quyết theo pháp luật.
(có Tờ trình của ông Văn Đức Minh kèm theo)
3. Nhận định:
- Đây là trường hợp tranh chấp đất đai có tính chất phức tạp; xuất phát từ nguồn gốc từ đời trước. Ông Văn …..(bố của ông Văn Điệt) và ông Văn Đạt( bố của ông Văn Cho) có mối quan hệ gần gũi. Năm 1952, ông Văn Đạt đã mua lại mành đất trên cho ông Văn …. với giá 4 lương lúa( 240kg), tuy nhiên không có giấy tờ lưu lại. Theo như người dân kể lại, sau thời gian bán, bố của ông Văn Điệt có nhả ý muốn chuộc lại, tuy nhiên, ông Văn Đạt không đồng ý. Sau khi 2 ông qua đời, việc tranh chấp giữa ông Văn Cho và ông Văn Điệt vẫn tiếp tục kéo dài đến thời điểm hiện nay.
-Ông Văn Điệt hiện đã già yếu, bản thân ông bị khuyết tật( Mù), mọi ý kiến của người thân trong gia đình, cũng như bà con thân thích, ông nhất quyết không nghe. Ông Điệt kiên quyết không chịu thỏa thuận, không đồng ý với các ý kiến tham gia góp ý, đề xuất của các thành viên của Ban hòa giải xã, Tổ hòa giải cấp thôn. Mặc dù, đã tổ chức hòa giải nhiều lần nhưng vẫn không thể giải quyết được.
- Giữa 02 ông không có tiếng nói chung, nhiều lần đã nảy sinh xâu ẩu, chửi bới lẫn nhau, mâu thuẩn ngày càng tăng, càng phức tạp, dễ phát sinh sử dụng hung khí để sát thương.
4. Kiến nghị:
-Xác định trường hợp tranh chấp đất đai giữa ông Văn Điệt và ông Văn Cho quá phức tạp. Qua nhiều lần hòa giải nhưng không thành. Vì vậy UBND xã báo cáo UBND huyện; đồng thời đã có công văn gửi đến ông Văn Cho, hướng dẫn ông Văn Cho gửi đơn đến UBND huyện để tiếp tục hòa giải hoặc gửi đơn khởi kiện ra Tòa án nhân dân huyện để khởi kiện, giải quyết tranh chấp.
-Kính đề nghị UBND huyện, Tòa án nhân dân huyện tiếp nhận đơn, sớm tổ chức giải quyết dứt điểm tránh mâu thuẩn càng sâu sắc, phức tạp có thể gây mất trật tự, an toàn xã hội, thậm chí gây hậu quả nghiêm trọng.